Elisha Graves OTIS, ilk olarak güvenli asansör 1953 yılında satışa sundu. Gerçekleşen ilk satışın ardından bir sene sonra, 1854 yılında New York Yeni Dünya Fuarında (New World’s Fair, New York), üstünde durmuş olduğu platformu tutmakta olan tek halatı insanların şaşkın bakışları arasında kesti. Balta yoluyla kendisini tutmakta olan halattan ayrılan platform yalnızca birkaç santimetre düşüp durdu. Gerçekleşen olağanüstü gösterinin akabinde, OTIS’e ait siparişler her sene katlanarak artış gösterdi. Çağımızda asansörlerin kullanıcıların sağlıkları ile güvenliklerini tehlikeye sokmayacak biçimde piyasaya sunulmalarını Asansör Yönetmeliği (95/16/AT ) sağlamıştır. Söz konusu yönetmelik, binalar ile inşaatlarda, devamlı şekilde kullanılan asansörler ile asansörlerde kullanılan güvenlik aksamlarını içermektedir.
Asansör CE Belgesi Yönetmeliğinin Temel Amacı;
- Yüklerin veya insanların taşınması için kullanılan ve güvenlik ile ilgili tüm şartları yerine getirip piyasaya çıkmadan önce tüm şartların yerine getirilmesini sağlamaktır.
Asansör CE Sertifikası yönetmeliği kapsamına giren tüm asansörlerin asgari güvenlik ve sağlık şartlarını yerine getirmeleri gerekmektedir. Aksi takdirde asansörlerin piyasaya sunulmaları mümkün değildir. Üretimini veya satışını yaptığınız asansör ürünlerinizi piyasaya sunmak için CE Sertifikası almanız zorunludur ayrıca AB ülkeleri de ürettiğiniz asansörün piyasaya satışını yapmak istiyorsanız CE Sertifikası zorunluluğu bulunmaktadır. Bu yönetmelik Asansörün gerektiği şekilde monte edilmesi veya amaca uygun kullanılması ve güvenlik gereklerinin sağlanması tehlike risk oluşturmaması sonucunda piyasaya sunulmalarını sağlayan tüm önlemleri alır.
Asansör imalatı ya da montajı gerçekleştiren firmalar için CE markalaması yasal bir zorunluluk sebebidir. Montaj, Bakım ve Revizyon hizmeti sunan işletmeler, ilgili standartlar çerçevesinde teknik dosya ve ISO 9001:2015 Kalite Yönetim Sistemlerini işletmelerinde uygulayarak, yapmış oldukları elektrikli asansör (TS EN 81-20) (EN 81:1+A3) veya hidrolik asansör (TS EN 81-20) (EN 81:2+A3) montajlarının, ilgili yönetmeliğe uygun olup olmadığını Onaylanmış Kuruluşa (Notified Body) onaylatmak zorundadırlar. Onaylanmış kuruluşun uygunluk onayı ile birlikte yaptıkları montajlar üzerinde CE işaretlemesi yapabilirler.
Asansörlerde CE Uygunluk İşareti Nasıl İliştirilmelidir?
Montajı bitirilmiş olan asansörlerde CE uygunluk işaretinin yanında;
- B+F modülünde son muayeneyi gerçekleştiren onaylanmış kuruluşun kimlik numarasının,
- B+E modülünde ürün kalite güvencesi gözetimini gerçekleştiren onaylanmış kuruluş kimlik numarasının,
- B+D modülünde imalat kalite güvencesi gözetimini gerçekleştiren onaylanmış kuruluş kimlik numarasının,
- G modülünde birim doğrulamasını gerçekleştiren onaylanmış kuruluş kimlik numarasının,
- H modülünde tam kalite güvencesi gözetimini gerçekleştiren onaylanmış kuruluş kimlik numarasının, bulunması zorunludur.
Görünecek biçimde iliştirilmiş CE İşareti asansörlerin ya da güvenlik aksamlarının, söz konusu yönetmelikteki temel güvenlik ve sağlık gereksinimlerini karşılamış olduğunu ve geçerli uygunluk değerlendirme prosedürlerinin uygulanıldığını ortaya koyar. Söz konusu gerekliliklerin karşılanmış olduğunu varsayabilmenin en iyi yöntemi, Avrupa Birliği’nin resmi gazetesinde yayınlana harmonize standartları kullanılır. Asansörler adına meydana getirilen standartların birçoğu CEN Teknik Komitesi tarafından meydana getirilir. CEN TC 10, özel numaralandırma sistemleri geliştirip asansörlerin standart ailelerini EN 81’le başlayacak biçimde tasarım haline getirmiştir.
Tasarım Süreci
- Ek V-B, Modül B: Model asansörler Onaylanan Kuruluşlarca AT Tip İncelemesine tabi tutulması gerekmektedir.
- Ek IX, Modül H: Model asansörlerin uygunluğu asansörlerin montaj firmaları tarafından irdelenmeli ve üreticilerin işlettikleri kalite güvence sistemleri Onaylanan Kuruluşlarca onaylanması gerekir.
- Ek X, Modül G: Asansörlerin dizaynları Onaylanmış Kuruluşlar tarafından birim doğrulamalarına tâbi tutulurlar (Tam kalite güvence sistemleri tasarımda uygulandığı zaman asansörlerin tasarımlarıyla ilgili harmonize standartlara tamamıyla uymuyor ise Onaylanmış Kuruluşlarca tasarım muayenelerine tabi tutulup yönetmeliğin hükümlerine uygunlukları sonucunda “AT Tasarım İnceme Belgesi” sunulur.
Montaj süreci
- Montajları yapılan asansörlerin, bir evvelki evrede tasarımları denetlenmiş asansörlere uygunluklarının kontrolleri adına, asansör montaj firmaları aşağıdaki alternatif metotlardan birini seçerler,
- Asansörlerin testleri ile son muayenelerinin montajcılarca Onaylanan Kuruluşların onaylamış oldukları ürünleri kalite güvence sistemleri altında yapmaları. (Ek XII, modül E)
- Asansörlerin testleri ile son muayenelerinin asansör montaj firmalarınca Onaylanmış Kuruluşların onayladıkları üretimleri kalite güvence sistemleri altında yapmaları. (Ek XIV, modül D)
- Asansörlerin testleri ile son muayenelerinin asansör montaj firmalarınca, Onaylanan Kuruluşun onayladıkları tasarım sürecinde kalite güvence sistemleri altında yapmaları. (Ek XIII, modül H)
- Onaylanan Kuruluşlarca birim doğrulamalarına tabi tutulmuş asansörlerin, hem tasarım hem de montaj evrelerini kapsamaktadır. (Ek X, modül G)
Uygunluk değerlendirme yöntemlerinden hangisi seçilirse seçilmiş olsun, asansör montaj firmaları CE İşaretini tüm asansörlere iliştirmeliler ve AT uygunluk beyanları düzenlemelidirler. CE İşaretleri asansörlerde okunaklı olarak, silinmez bir biçimde kabinlere asansör montaj firmalarının bilgileri, seri numaraları, montaj yılı ile tip bilgilerinin bulunmuş olduğu plakalara iliştirilir.