YAPI MALZEMELERİ Bu direktif, binalar ve sivil mühendislik işleri de dahil, inşaat işlerinde daimi olarak kullanılmak amacıyla üretilen her türlü ürünün kapsamına girdiği “inşaat malzemelerine” uygulanır. Yönetmeliğin amaçlarından biri yapı malzemelerinin temel özellikleri hakkında performans beyanları kurallarını belirlemek ve CE işaretinin yapı malzemelerine yapıştırılması ilkelerini belirlemektir. Üreticiler, ürüne özgü Avrupa Teknik Değerlendirmesi kapsamında tüm yapı malzemelerine CE işaretini uygulamakla yükümlüdür. Yapı Ürünleri Direktifi, yapı ürünlerinin beyan edilen performansının sürekli kontrolünü gerektirir. Örneğin, ürünlerin uygunluğunu sağlamak için yapı malzemelerinin yangın koşulları altında performansı önemlidir. Yapı malzemeleri temel sağlık ve güvenlik gerekliliklerini karşılaması gerekir.

Yönetmeliğin temel gereklerinde sağlık ve emniyetle ilgili olarak inşaat işleri için genel amaçlar ortaya konulmaktadır: 

• Mekanik mukavemet ve denge
• Yangın emniyeti
• Hijyen, sağlık ve çevre
•  Kullanım emniyeti
• Gürültüden korunma
• Enerji tasarrufu ve ısı tutma

Yapı Malzemeleri Direktifi, teknik şartnamelerle oluşturulan ticaret engellerini kaldırmak ve inşaat ürünlerinin Avrupa Birliği sınırları içerisinde serbest dolaşımını sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bu yönerge ile Avrupa Ekonomik Alanı’ndaki yapı ürünlerinin performansı için tek tip değerlendirme yöntemleri oluşturulmuştur. Bu yöntemler kamu kurumları, mimarlar, mühendisler ve müteahhitler tarafından ürünlerin performansını açıklarken, ürünleri tüketicilere sunarken ve inşaat işlerinde kullanımlarına uygun ürünleri seçerken kullanılır.

Performans beyanı veya Avrupa Birliği’ne uygunluk beyanı, ürün üzerindeki CE işaretinin yapıştırılması için bir ön koşuldur. Performans beyanı yapabilmek için üreticinin yetkili bir laboratuvar raporuna veya üçüncü bir tarafın onayladığı kuruluş raporuna güvenmesi gerekir. Performans beyanını imzalayarak, üretici tüm üretimin performansından sorumludur.

Ürünlerin CE işareti taşımasının zorunlu olduğu durumlarda, bu işarete ek olarak şunlar da bulunmalıdır:

• İmalatçının adı veya ticari markası
• Gerekli olduğunda CE işaretinin iliştirildiği yılın son iki rakamı
• AT uygunluk belgesinin numarası
• Üretim kontrolü sürecinde bulunmuş olan onaylanmış kuruluşun kimlik numarası
• Ürünün, teknik spesifikasyonlarda belirtilen özellikleri hakkında bilgi.

Üretici, Yapı Ürünleri Direktifine veya diğer direktiflere dayanarak ürün üzerindeki CE işaretini uyarlayabilir. Örneğin, alçak gerilim kabloları için CE işareti, Alçak Gerilim Direktifi gerekliliklerini temel alabilir.
İlk muayene, sürekli gözetim, tip testleri ve muayene testleri onaylanmış kuruluşun görevleri arasında yer alırken, fabrika ürün kontrolleri, belirli ürün seviyeleri için tip testleri ve performans beyanı üreticinin görevleri arasındadır.

Uygunluk Değerlendirme Süreci

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği kapsamına giren bir ekipmana CE işareti vurulabilmesi için Avrupa Teknik Onay Kılavuzlarının yürürlükte olması gerekmektedir. Standartlar ve ATOK olmadan bir ürün yapı malzemesi de olsa CE işaretleme yapılamaz. Yapı Malzemeleri Yönetmeliğinde ürün gruplarına göre tüm uygunluk değerlendirme sistemleri Konsey Kararları ile tanımlanmıştır. Bu sistemlerde Üreticinin ve Onaylanmış Kurumların görevleri 4 sistemde ayrı ayrı tanımlanmıştır.

Uygunluğun Belgelendirilmesi

SİSTEM 1 & 1+ Seviyesindeki Ürünler; Malzemenin başlangıç tip testi; fabrika ve FÜK’ün ilk tetkiki; FÜK’ün devamlı gözetimi; alınan numunelerin deneyi.

SİSTEM 2 & 2+ Seviyesindeki Ürünler; FÜK’ün belgelendirilmesi; FÜK’ün devamlı gözetimi, değerlendirilmesi ve onaylanması.

SİSTEM 3 Seviyesindeki Ürünler; Malzemenin (onaylanmış laboratuvar tarafından) başlangıç tip testi.

SİSTEM 4 Seviyesindeki Ürünler; Onaylanmış kuruluşa gerek yoktur, tüm görevler üreticinindir.

Avrupa Komisyonundan çıkan kararlar, her bir ürün veya ürün grubu için uygunluk değerlendirmesinde izlenmesi zorunlu olan prosedürleri açıklamaktadır. Bir imalatçı bir inşaat malzemesini uyumlaştırılmış Avrupa standartlarına veya kabul edilmiş ulusal standartlara uygun olarak üretebilir ve sonra o ürün için saptanmış olan uygunluk değerlendirme prosedürünü izler.

Uygunluk Değerlendirme Prosedürleri

• Onaylanmış kurum ya da üretici tarafından ürünün ilk tip testinin yapılması.
• Onaylanmış kurum ya da üretici tarafından önceden belirtilen test planına göre fabrikadan alınan numunelerin test edilmesi.
• Onaylanmış kurum ya da üretici tarafından fabrikadan, pazara sunulmuş ürünlerden ya da inşaat bölgesinden alınan numuneleri denetim-test edilmesi.
• Onaylanmış kurum ya da üretici tarafından gönderilmek üzere hazır bekletilen ya da gönderilmiş partiden alınan numunelerin test edilmesi.
• Üretici tarafından Fabrika Üretim Kontrolünün sağlanması.
• Onaylanmış kurum tarafından fabrika ve fabrika üretim kontrolünün ilk denetimi.
• Sürekli gözetim, onaylanmış bir kurum tarafından fabrika üretim kontrolünün denetlenmesi ve sorgulanması